Ένα ζευγάρι ταξιδεύει στην Αμερική για να αφήσουν την κόρη τους στην αδελφή του Τόμας κι επιστρέφουν στην Ιαπωνία για να κλείσουν εκκρεμότητες και να γυρίσουν οριστικά στην πατρίδα τους και στο παιδί τους αλλά εξαφανίζονται μόλις αποβιβάζονται στο Τόκιο. Τι τους συνέβη; Τι ρόλο έπαιξε σε αυτό το φιλικό ζευγάρι που γνώρισαν στην Οσάκα; Τι μυστικά κρύβονται στο όρος Φούτζι;
Βιβλίο Ουδέν κρυπτόν
Συγγραφέας Σόνια Σαουλίδου
Κατηγορία Αστυνομικό μυθιστόρημα
Εκδότης Bell
Συντάκτης: Πάνος Τουρλής
Το νέο μυθιστόρημα της Σόνιας Σαουλίδου ξεκινάει με ευχάριστο τρόπο (δυο ζευγάρια γνωρίζονται στις διακοπές τους, τι
γλυκό), σύντομα όμως αρχίζουν μια σειρά από γεγονότα που αυξάνουν την ένταση και γεμίζουν τον αναγνώστη ερωτήματα. Ο Τόμας και η Κλόι λοιπόν ταξιδεύουν στην Οσάκα για δουλειές του Τόμας κι εκεί γνωρίζουν τη Σιένα και τον Γκρέισον, ένα ζευγάρι που ζει στην Ιαπωνία με το ενδεχόμενο να εγκατασταθούν στη χώρα για περισσότερο καιρό. Η ατμόσφαιρα ποικίλλει σε συναισθήματα, γνωρίζονται και τελικά ο Τόμας τους καλεί να μείνουν σπίτι τους όταν γυρίσουν στο Τόκιο. Η Κλόι χαμογελά: «Ο καημένος. Έχει την εντύπωση ότι την απόφαση την πήρε μόνος του…». Ένα αναπάντεχο γεγονός όμως αλλάζει τη διάθεση του Τόμας που αποφασίζει να γυρίσουν στην Αμερική. Η Κλόι πριν φύγουν ταξιδεύει με τη Σιένα στο όρος Φούτζι, που είναι «ένας τόπος δοκιμής, ένα όριο, ένα κατώφλι, εκεί όπου δοκιμάζεται η καθαρότητα της ψυχής». Η Κλόι «δεν επιστρέφει απλώς σ’ έναν τόπο, μα πλησιάζει σε μια απόφαση».
Η Κλόι αισθάνεται ικανοποίηση και αηδία μαζί όταν μαθαίνει πώς γνωρίστηκε το ζευγάρι που συνάντησαν. Πιστεύει στο κάρμα, «ένας καθρέφτης των πράξεων των ανθρώπων…λειτουργεί γιατί το βάρος της κάθε πράξης κάποια στιγμή επιστρέφει στον αποστολέα της…οι άνθρωποι τελικά πληρώνουν επειδή δεν μπορεί να γίνει αλλιώς… δεν είναι άμεσο γιατί δε χρειάζεται να είναι. Κινείται με τη βεβαιότητα όλα βρίσκουν τη θέση τους» (σε. 23). Στην πρώτη τους κουβέντα κάνει αστοχίες και επιφέρει αμηχανία στην παρέα. Θεωρεί τον Γκρέισον ψεύτη, απατεώνα και ζωντανό εφιάλτη. Τι συνέβη λοιπόν στο παρελθόν; Γνωρίζονταν; «Αυτή η συνάντηση δεν ήταν βέβαια μια απλή σύμπτωση. Αυτή η συνάντηση ξέρω πολύ καλά ότι θα έχει συνέχεια» (σελ. 27-28). Και αργότερα: «…όλα δείχνουν κάπως υπερβολικά, κάπως περίεργα κι αυτό ακριβώς θέλω» (σελ. 53). Τελικά: «Αυτό το ταξίδι, έτσι όπως εξελίσσεται, θέλει γερό στομάχι» (σελ. 57).
Το ίδιο περίεργα συμπεριφέρεται και η Σιένα όμως. Θυμώνει όταν ο Γκρέισον δέχεται την πρόταση του ζευγαριού να μείνουν σπίτι τους όταν γυρίσουν στο Τόκιο. «Ο Γκρέισον βέβαια δεν ξέρει, φυσικά και δεν ξέρει, όμως και πάλι δεν έχει δικαίωμα να κάνει του κεφαλιού του. Μια δική του αυθόρμητη απόφαση μπορεί να τα καταστρέψει όλα» (σελ. 32). Να τους φιλοξενήσει ένα ζευγάρι που ξέρουν για μόλις πέντε ώρες; Τα πράγματα γίνονται χειρότερα όταν διαπιστώνουν πως οι ιδιοκτήτες δεν έχουν φτάσει ακόμη στο σπίτι. Ο Γκρέισον ξέρει τον κωδικό και μπαίνουν αλλά η Σιένα δε νιώθει καθόλου άνετα με αυτό: «Ο τρόπος με τον οποίο εκτυλίσσονται τα πράγματα είναι εντελώς εκτός σχεδίου». Ο Γκρέισον θεωρεί τους εαυτούς τους τυχερούς που γνώρισαν το ζευγάρι, που τους άνοιξαν το σπίτι τους και που μαθαίνουν πολλά από τη δική τους εμπειρία στη χώρα. Γιατί όμως η Σιένα χαμογελάει κρυφά; Τι σχέδιο εφήρμοσε, εκμεταλλευόμενη τη μυστηριώδη διαμονή τους στο ξένο σπίτι; Γιατί δέχεται να νοικιάσουν το σπίτι πάνω από τους Τόμας και Κλόι;
Φυσικά τα πάντα ανατρέπονται όσο προχωράει η ιστορία και κατέστη σχεδόν απαγορευτικό να γράψω κάτι για τη συνέχεια, μιας και τίποτα δεν είναι αυτό που δείχνει, κανείς δεν είναι αυτός που μας κάνει η συγγραφέας να πιστεύουμε και η χιονοστιβάδα των αποκαλύψεων μετατρέπει το διάβασμα σε φρενήρη ανάγνωση. Εκεί βρίσκονται και οι μικρές μου ενστάσεις, μιας και αποκόμισα την εντύπωση ότι όλα αυτά ανατρέπονται προς χάρη του εντυπωσιασμού, χωρίς σταθερή βάση κι έναν κεντρικό άξονα αναφοράς. Η ανατροπή της ανατροπής που ανατρέπει τις ως τότε ανατροπές πιο πολύ με κούρασε και με αποθάρρυνε παρά με εντυπωσίασε. Ο χειρισμός όμως της πλοκής, ο σχεδιασμός των εξελίξεων, η σταδιακή απογύμνωση των χαρακτήρων είναι μια αξιοζήλευτη δουλειά που δύσκολα θα μπορούσε να ολοκληρωθεί με επιτυχία αν ήταν κάποιος άλλος συγγραφέας από τη δοκιμασμένη στο είδος του ψυχολογικού θρίλερ Σόνια Σαουλίδου. Μπορεί η ουσία του βιβλίου να μη μου άρεσε, απόλαυσα όμως την άρτια δουλειά με την οποία αυτή παρουσιάστηκε, αν και οι εναλλακτικές πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις χωρίς ξεκάθαρη ένδειξη του προσώπου που αφηγείται με μπέρδεψαν.
Η συγγραφέας έστησε ένα άκρως ρεαλιστικό περιβάλλον για τους χαρακτήρες της, με τη Νέα Υόρκη και το Τόκιο (και γενικά την Ιαπωνία) να ζωντανεύουν με ενάργεια και παραστατικότητα. Το Τόκιο είναι: «Ένα μείγμα μοντερνιστικών σχεδίων με λιτές γραμμές και ιαπωνικής παράδοσης. Άνθρωποι, πληθώρα ανθρώπων από διαφορετικές κουλτούρες του κόσμου, κουβαλάνε τους πολιτισμούς τους κάτω από την ομπρέλα αυτής της χαρακτηριστικής ιαπωνικής ηρεμίας. Όλα είναι ήρεμα εδώ, ακόμη κι η τρέλα. Θαρρείς και τα πάντα είναι εναρμονισμένα μεταξύ τους, συντονισμένα με κάτι αόρατο και σοφό» (σελ. 54). Από την άλλη, η Νέα Υόρκη παρουσιάζει μια διαφορετική εικόνα, ειδικά όταν βρέχει: «Η βροχή μού ταιριάζει με την τζαζ. Τη νεοϋορκέζικη τζαζ. Είναι κάτι παραπάνω από μουσική, είναι ένα αστικό φαινόμενο, μια ζωντανή εμπειρία που κουβαλά το πνεύμα της ίδιας της πόλης: πολυσχιδές, απρόβλεπτο, γεμάτο ενέργεια και αντιθέσεις» (σελ. 149). Η γαλήνη και η ιδιαίτερη κουλτούρα της Ασίας αντιδιαστέλλονται με την τυπική, θορυβώδη και αγχωτική ρουτίνα της Αμερικής.
Πέραν αυτών, υπάρχουν και σημαντικές παρατηρήσεις πάνω στην ανθρώπινη φύση, ειδικά στο δεύτερο μέρος, όπου παρακολουθούμε τη ζωή της θείας Κόρα με την ανιψιά της, Μπέσι, όταν αφήνουν το παιδί οι γονείς του για να επιστρέψουν στην Ιαπωνία και να κλείσουν τις εκκρεμότητες πριν την οριστική επιστροφή στη Νέα Υόρκη. Η προσωρινή κηδεμονία της Μπέσι γεμίζει φόβο την Κόρα που επιπλέον ανησυχεί για τον αδελφό της και τη γυναίκα του που εξαφανίστηκαν. Αφορμής δοθείσης λοιπόν διαβάζουμε διαχρονικές τρυφερές σκέψεις και απόψεις γύρω από την αγάπη, τη μητρότητα και την ανατροφή: «Στην αγάπη δεν υπάρχουν μίλια, χρονικοί περιορισμοί και δεύτερες σκέψεις. Σε καθοδηγεί η καρδιά, αυτή που πάντα δίνει και τη μεγαλύτερη ώθηση στα τολμήματά σου… ό,τι κάνεις στη ζωή με την καρδιά σου πάντα το κάνεις με ένταση, γιατί η καρδιά είναι μια αντλία δύναμης» (σελ. 180). Και: «Σε ποια άραγε ηλικία μπορείς να μιλάς στα παιδιά για το κακό χωρίς να τα τραυματίζεις; Με ποιο τρόπο; Είναι το ίδιο να μιλάς για το κακό σ’ ένα παιδί που έχει πληγωθεί βαθιά και σ’ ένα άλλο που δεν έχει βιώσει τον πόνο;» (σελ. 181). Πώς θα χειριστεί λοιπόν την εξαφάνιση των γονιών του κοριτσιού, πώς θα της το πει, τι θα κάνει μαζί της από κει και πέρα αν τα πράγματα έχουν άσχημες εξελίξεις;
«Ουδέν κρυπτόν» υπό την πένα της Σόνιας Σαουλίδου και οι χαρακτήρες του μυθιστορήματός της απεκδύονται σταδιακά από την αρχική τους εικόνα. Τίποτα δεν είναι αυτό που δείχνει, τα πάντα ανατρέπονται και αλλάζουν και η μία έκπληξη διαδέχεται την άλλη. Ταυτόχρονα, παρατίθενται διαχρονικές απόψεις που βάζουν σε σκέψεις: «Τα χρήματα… Αυτά ήταν ο πραγματικός θεός….αγοράζουν όπλα, ανοίγουν πόρτες, κλείνουν στόματα, μεγαλώνουν κράτη, ενώ εξαφανίζουν άλλα, εμπορευματοποιούν τη θρησκεία και γεννούν οργανώσεις. Δύναμη, μεγάλη δύναμη. Αν έχεις χρήμα, οι νόμοι κάνουν πίσω…Αγοράζεις την πολυτέλεια, την ατιμωρησία, τη φιλία, τον έρωτα, την καλοπέραση» (σελ. 251). Ιαπωνία και Αμερική, γαλήνη και στρες είναι τα δύο άκρα όπου οι ήρωες του μυθιστορήματος θα έρθουν αντιμέτωποι με εκπλήξεις, μυστικά, δολοπλοκίες, σχέδια εκδίκησης, τιμωρία και, γιατί όχι, λύτρωση.