Ποιο είναι το μυστικό για έναν καλό ναργιλέ; Πόσο κρατάει η απόλαυσή του; Τι πρέπει να ξέρει ο σερβιτόρος για τον πελάτη; Ποιο είναι το πιο τρυφερό τραγούδι που έχει γραφτεί ποτέ γι’ αυτόν; Πού μπορούμε να βρούμε καλό μέρος στην Αθήνα για να τον απολαύσουμε; Αυτά και άλλα ερωτήματα απαντώνται σε ένα βιβλίο αφιερωμένο στην αγαπημένη γλυκιά μυρωδάτη συνήθεια πολλών!
Βιβλίο Ο αττικός ναργιλές
Συγγραφέας Χαρίλαος Τρουβάς
Κατηγορία Non fiction
Εκδότης Μετρονόμος
Συντάκτης: Πάνος Τουρλής
Ο Χαρίλαος Τρουβάς σ’ ένα ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη ανακάλυψε ένα ναργιλετζήδικο, απ’ αυτά που πηγαίνουν οι ντόπιοι, αυθεντικό, μερακλίδικο. Ένα αντίστοιχο μαγαζί βρήκε και στην Αθήνα, στη Μεγάλου Αλεξάνδρου, ένα μέρος όπου πήγαινε για να ξεχάσει τον μειωμένο μισθό και τα πάγια έξοδα του μήνα του. «Η ανατολίτική μου ψυχοσύνθεση, μια ψυχοσύνθεση που ποτέ ως τότε δεν είχα ορίσει ως τέτοια, έβρισκε σ΄ αυτό το περιβάλλον χώρο ν’ απλωθεί» (σελ. 9). Άρχισε λοιπόν να συχνάζει και σε άλλα τέτοια μαγαζιά, να συναντάει ενδιαφέροντες ανθρώπους, να ακούει ιστορίες, εξ ου και θέλησε να τα καταγράψει όλα αυτά σ’ ένα βιβλίο. Δεν ήξερε όμως τι να γράψει: μια πραγματεία; Μια αστική λαογραφία; Ένα βιωματικό πεζογράφημα; Τελικά, δεν έχει σημασία το είδος, μιας και η προφορική, άμεση γραφή του κειμένου είναι ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσουμε εν συντομία και μέσα από μικρά τραγικωμικά περιστατικά τον λουλά!
Το βιβλίο ξεκινάει με μια περιδιάβαση στα στέκια της Αθήνας και όχι μόνο, αφού πηγαίνουμε μέχρι το Σούνιο και την Αίγινα! Ομόνοια, Πατησίων, πλατεία Βάθης, Αχαρνών, ο πιο ζωντανός δρόμος της Αθήνας, η αραβομάνα Καλλιθέα, Φωκίωνος Νέγρη και Αγίας Ζώνης, όλο και κάπου θα βρεις ναργιλέ. Κούρδοι, Άραβες και Ιρανοί ιδιοκτήτες και υπάλληλοι, Έλληνες και ξένοι πελάτες, κυρίως νεαροί άντρες, συγκροτούν ένα ενδιαφέρον ετερόκλητο συνονθύλευμα που ενισχύει την επικοινωνία με αγνώστους και καταργεί κάθε φυλετική, ταξική ή άλλη διαφορά. Ο συγγραφέας στη συνέχεια καταγράφει πολύ σύντομα την ιστορία του ναργιλέ στην Αττική από τα οθωμανικά χρόνια μέχρι τη βαυαροκρατία που στοχοποιήθηκε ως οθωμανικό κατάλοιπο κι από κει εμφανίστηκε ξανά το 1922 αλλά πλέον στο κέντρο του περιθωρίου, με αποτέλεσμα να διωχθεί ξανά και σταδιακά να ατονήσει μετά τον πόλεμο. Και να που φτάνουμε στον αναβρασμό στη Μέση Ανατολή, με αποτέλεσμα να καταφτάνουν ορδές μεταναστών και προσφύγων στην Αθήνα κι έτσι να αποκτάει η πόλη ένα πολύχρωμο μωσαϊκό, μεθυστικές μυρωδιές και αυθεντική (αν αποφεύγεις τα τουριστικά μέρη) ατμόσφαιρα.
Στο άτυπο τελευταίο μέρος του βιβλίου ο συγγραφέας έχει συγκεντρώσει αναφορές του ναργιλέ στο τραγούδι, με τα περισσότερα να εντοπίζονται φυσικά στην περίοδο του ρεμπέτικου. Χτύπημα κάτω από τη ζώνη τα «Πέριξ» του Μάνου Χατζιδάκι το 1974, με ευφάνταστα ενορχηστρωμένα δώδεκα ρεμπέτικα τραγούδια αλλά πριν από αυτόν και μετά από αυτόν η ελληνική μουσική έχει χαρίσει άφθονους στίχους στον ναργιλέ. Μάρκος Βαμβακάρης, Σπύρος Περιστέρης, Γιάννης Κυπαρίσσης, Παναγιώτης Τούντας, Βασίλης Τσιτσάνης, Μπαγιαντέρας, Απόστολος Καλδάρας, Κώστας Βίρβος, μα και Νικόλας Άσιμος, Σταύρος Ξαρχάκος, Γιώργος Κατσαρός, Παύλος Σιδηρόπουλος, Βαγγέλης Γερμανός, Νέγρος του Μοριά κ. ά. μνημονεύουν τον τρόπο παρασκευής και απόλαυσης, αναμιγνύοντάς τον είτε με πραγματικά περιστατικά είτε με φαντασιακές στιχοπλοκές. Τέλος, υπάρχει κι ένα μικρό αφιέρωμα στη λογοτεχνία, όπου προτάσσονται τιμής ένεκεν αποσπάσματα του ερευνητή Ηλία Πετρόπουλου, που δεν ασχολήθηκε με τον ναργιλέ αφού στην εποχή του είχε εκλείψει. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Πλάτωνας Ροδοκανάκης, Γιώργος Ιωάννου και Καραγκιόζης, Παύλος Νιρβάνας, Ναπολέων Λαπαθιώτης είναι μερικοί μόνο από τους λογοτέχνες που έστρεψαν τη ματιά τους στο αντικείμενο του βιβλίου.
«Ο αττικός ναργιλές» του Χαρίλαου Τρουβά είναι ένα σημαντικό και λιτό αφηγηματικά μα πλούσιο σε πληροφορίες κείμενο γραμμένο με προφορικό σχεδόν λόγο, όπου μέσα από σύντομα κεφάλαια και χάρη στην αμεσότητα της γραφής ζωντανεύει μια αντικειμενική και όχι ωραιοποιημένη ματιά για τον αττικό ναργιλέ. Το κείμενο εμπλουτίζεται με φωτογραφίες του Γιώργου Ευθυμίου και μαρτυρίες θαμώνων και φίλων του συγγραφέα κι έτσι ο ναργιλές γίνεται αντικείμενο αγάπης και θαυμασμού για τον κάθε αναγνώστη. Μια ενδιαφέρουσα γύρα στα ναργιλετζήδικα της Αττικής και ταυτόχρονα μια βόλτα στην κάποτε underground και τώρα πολυποίκιλη πολιτισμικά Αθήνα με θέμα τον ναργιλέ που πλέον και σταδιακά απαλλάσσεται από την ενοχή και κερδίζει ολοένα περισσότερους φίλους.