Η Μαρία Δασκαλάκη, με την εικονογράφηση του Μιχάλη Κυλάκου, δημιούργησε δύο πολύτιμα και σημαντικά για τα παιδιά βιβλία γύρω από την Ελληνική Επανάσταση: τους «Αγωνιστές του 1821» και τις «Μεγάλες μάχες του 1821». Πρόκειται για δύο σκληρόδετους τόμους με ενδιαφέρουσες πληροφορίες που δίνονται εύληπτα από μια σημαντική συγγραφέα του χώρου. Φροντισμένο λεξιλόγιο με ορισμούς που επεξηγούνται διακριτικά στα υποσέλιδα, ευσύνοπτα κεφάλαια, συμπυκνωμένο περιεχόμενο δίνουν αφορμή στους μικρούς αναγνώστες να έρθουν πιο κοντά στα γεγονότα που καλούμαστε να θυμηθούμε το 2021 εν όψει της συμπλήρωσης διακοσίων χρόνων.
Βιβλίο Οι μεγάλες μάχες του 1821 και Οι αγωνιστές του 1821
Συγγραφέας Μαρία Δασκαλάκη
Εικονογράφοι Μιχάλης Κυλάκος
Κατηγορία Βιβλία γνώσεων
Εκδότης Μίνωας
Συντάκτης: Πάνος Τουρλής
«Οι αγωνιστές του 1821» περιέχουν τις βιογραφίες των: Οδυσσέα Ανδρούτσου, Αθανασίου Διάκου, Κωνσταντίνου Κανάρη, Γεωργίου Καραϊσκάκη, Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Μαντούς Μαυρογένους, Ανδρέα Μιαούλη, Μάρκου Μπότσαρη, Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, Νικηταρά, Δημητρίου Παπανικολή, Παπαφλέσσα και Κίτσου Τζαβέλλα. Σε ποιες μάχες έλαβαν μέρος, σε ποιες νίκησαν και σε ποιες έχασαν; Έζησαν για να δουν την πατρίδα τους τους ελεύθερη ή πέθαναν πολεμώντας; Από πού κατάγονταν, πού και πώς μεγάλωσαν, τι πορεία χάραξαν μέχρι να πάρουν τα όπλα;
«Οι μεγάλες μάχες του 1821» περιγράφουν τα γεγονότα που οδήγησαν και τις τακτικές που ακολουθήθηκαν σε: Αλαμάνα, Χάνι της Γραβιάς, Τριπολιτσά, Ψαρά, Δερβενάκια, Πέτα, Κεφαλόβρυσο, Μανιάκι, Μεσολόγγι και Αθήνα. Θάλασσες, βουνά και πεδιάδες, αλώσεις και πολιορκίες, γενναιότητα και λιποψυχία, ηρωισμός και προδοσία δίνονται ανάγλυφα και παραστατικά. Πώς αποφασιζόταν πού θα δοθεί η κάθε μία; Πώς οδηγηθήκαμε σε ήττα ή θρίαμβο; Υπήρχε κοινή συναίνεση ή έντονες διαφωνίες; Πόσο ρόλο έπαιξε η τύχη; Οι περιγραφές είναι παραστατικές και ρεαλιστικές ενώ ταυτόχρονα αποφεύγονται λεπτομέρειες που ίσως κουράσουν τα παιδιά. Ανατροπές, εκπλήξεις, λαμπρές ηγετικές μορφές δείχνουν με σαφήνεια τις συνθήκες υπό τις οποίες πολεμούσαν για την απελευθέρωση οι γενναίοι οπλαρχηγοί.
Ο Μιχάλης Κυλάκος ανέλαβε να ζωντανέψει με το ταλέντο του τις μορφές και τα γεγονότα της Επανάστασης του 1821 και τα καταφέρνει επάξια. Τα πρόσωπα αποτυπώνονται βασισμένα στις γνωστές απεικονίσεις τους ενώ οι επιλογές των περιστατικών από τις ζωές στο ένα και από τις μάχες στο άλλο είναι έξυπνες και γεννούν ποικίλα συναισθήματα. Οι εικόνες πότε αγκαλιάζουν με σεβασμό τα δρώμενα και πότε δίνουν μια καλλιτεχνική ελευθερία στην απεικόνιση, καθώς και μια παιδικότητα που είναι απαραίτητη για τέτοια αναγνώσματα. Στους «Αγωνιστές» συγκινήθηκα με την υπέροχη σύνθεση του Κολοκοτρώνη στη σελίδα 28 και με την τρυφερότητα που αποπνέει η αγκαλιά του πατέρα στη μικρή Μαντώ Μαυρογένους της σελίδας 32. Στις «Μάχες» ζωντανεύουν υποδειγματικά τα τοπόσημα, οι συνομιλίες των οπλαρχηγών πριν τις επιθέσεις και η ορμή των εμπλεκόμενων στις μάχες. Ανατρίχιασα με τη σκηνή των σελίδων 22-23 όπου ο σουλτάνος ξύνει με το νύχι του από τον χάρτη την κουκίδα των Ψαρών πριν την αφανίσει τελείως και με την αποτύπωση του Γεωργίου Καραϊσκάκη στη σελίδα 46.
Τα δύο βιβλία μπορούν να διαβαστούν και ανεξάρτητα, αν όμως διασταυρωθούν οι βιογραφίες του ενός με τις μάχες του άλλου δίνουν μια επαρκέστατη πρώτη εικόνα για τους αγώνες που αποτίναξαν την οθωμανική κατάκτηση. Η συγγραφέας περιγράφει όσο γίνεται περισσότερα περιστατικά, αγκαλιάζοντας την Ιστορία με προσοχή και σύνεση. Δεν αποφεύγει κάποιες φριχτές λεπτομέρειες, όπως το σούβλισμα του Αθανασίου Διάκου, και δεν ωραιοποιεί τα γεγονότα. Αχαριστία από το ίδιο το κράτος για το οποίο πολέμησαν ή ακόμη και προδοσίες ή απάτες από τους ίδιους τους συμπολεμιστές έχουν στιγματίσει τις πορείες αρκετών κι αυτά αναφέρονται όπως πρέπει στα κείμενα των δύο βιβλίων χωρίς ωραιοποιήσεις και απλουστεύσεις. Είναι δύο έργα απαραίτητα για κάθε παιδική βιβλιοθήκη!