«Αιχμάλωτος μνήμης», του Αρουτιούν Καμπουριάν, εκδ. Τσουκάτου

Οι περιπέτειες που έζησε ο Αρμένιος συγγραφέας μετά την αιχμαλωσία του από τους Τούρκους τον Σετπέμβρη του 1922. Ξυλοδαρμοί, βασανιστήρια, κακουχίες, πείνα και δίψα, ξενύχτι, ψείρες, δυσεντερία, θελήματα και κουβαλήματα για τους Τούρκους αφέντες.

Χάρη στην εξυπνάδα του ο συγγραφέας ποτέ δεν αποκάλυψε στο τάγμα αιχμαλωσίας ότι ήταν Αρμένης και κατάφερε να γλυτώσει. Το πείσμα του, η λαχτάρα του να ξαναδεί τη μάνα του, η παρέα με ελάχιστους Αρμένιους που επίσης γλύτωσαν λέγοντας ψέματα, όλα αυτά τον βοήθησαν να αντέξει ως τη λυτρωτική μέρα της ανταλλαγής των πολιτικών αιχμαλώτων, περίπου ενάμιση χρόνο μετά. Το Φλεβάρη του 1923 κατάφερε να εντοπίσει τη μητέρα του και να πέσει κλαίγοντας στην αγκαλιά της.

Γραφή ομαλή, στρωτή, με ιδιωματισμούς που επεξηγούνται από τον μεταφραστή, χωρίς έπαρση και κομπασμό, χωρίς μισαλλοδοξία και αναίτιο μίσος για τους τύραννους Τούρκους. Ένα σημαντικό συμπλήρωμα για τις δύσκολες στιγμές των αιχμαλώτων στα χέρια των Τούρκων και στις ατέλειωτες πορείες στα βάθη της Μικράς Ασίας.

Για όσους αντέχουν να διαβάζουν ωμότητες και βιαιότητες μπορεί να διαβαστεί και ως λογοτεχνικό κείμενο, για όσους μελετούν την ιστορία της μικρασιατικής καταστροφής και γενικότερα των Αρμενίων, αυτή η μαρτυρία βάζει ένα ακόμη λιθαράκι τεκμηρίωσης.

Μπράβο στις εκδόσεις Τσουκάτου που έφεραν στο φως μια άγνωστη μέχρι χτες αλλά σημαντική μαρτυρία!