Η ζωή και ο θάνατος του Μαρμαρωμένου Βασιλιά, οι τελευταίες μέρες της Κωνσταντινούπολης, ο Μωάμεθ ο Πορθητής, το Χρονικό του Φραντζή, η γυναίκα του αυτοκράτορα, το ιστορικό και οικογενειακό υπόβαθρο, οι τελευταίες μέρες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας… Ένα ιστόρημα με μια εκτεταμένη και τεκμηριωμένη ματιά στις υπάρχουσες πηγές και βιβλιογραφίες σχετικά με την άλωση της Πόλης. Ο συγγραφέας αφηγείται το βίο και την πολιτεία του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, την ιστορία της ζωής του τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα. Μας εξηγεί πότε και πώς πρωτογνώρισε τον ιστορικό αυτόν χαρακτήρα και επεξηγεί: “Η αφήγησή μου δεν είναι ευθύγραμμη, επομένως μπορώ να κινούμαι ελεύθερα από το παρελθόν στο παρόν, πότε μπρος και πότε πίσω, να πετάγομαι από τον έναν ήρωα στον άλλον” (σελ. 34). Ταξίδεψε σε Κωνσταντινούπολη, Μυστρά και Κέρκυρα, περπάτησε στα μονοπάτια της Ιστορίας, έψαξε και διασταύρωσε πηγές και μας παρουσιάζει το πόνημά του: τη ζωή και τον θάνατο του Παλαιολόγου.
Βιβλίο Ζωή και θάνατος του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου
Συγγραφέας Φίλιππος Φιλίππου
Κατηγορία Δοκίμιο / Ιστορικό μυθιστόρημα
Εκδότης Ψυχογιός
Συντάκτης: Πάνος Τουρλής
Μεγάλη δυσκολία και εμπόδιο οι ανωτέρω πηγές: τι να πιστέψει κανείς, τι να θεωρήσει προσθήκη μεταγενέστερη, τι να θεωρήσει αυθεντικό, τι συμφέροντα κρύβονται πίσω από κάθε κείμενο, ποιος είναι ο πιο αξιόπιστος μάρτυρας; Ο συγγραφέας υποστηρίζει: “Κάθε σύγχρονος ιστορικός λέει τα δικά του σε μια προσπάθεια να δείξει το τι ακριβώς έγινε, μια και οι χρονικογράφοι δεν είναι σαφείς στις περιγραφές τους. Όσοι ασχολήθηκαν με τα γεγονότα της Άλωσης, ενσκήπτοντας στις πηγές, ανακάλυψαν πληθώρα αντιφάσεων και αναγκάστηκαν να τα ερμηνεύουν με διαφορετικό τρόπο ο καθένας. Επομένως ο αναγνώστης οφείλει να είναι επιφυλακτικός σε όσα διαβάζει, τίποτα δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένο” (σελ. 212). Ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο έχει το δικαίωμα να εκφράζει τις δικές του απόψεις που δεν απαιτεί να γίνουν αποδεκτές από όλους. “Ο βυζαντινός αυτοκράτορας είναι ιστορικό πρόσωπο, όμως οι θρύλοι και τα τραγούδια τον έχουν καταστήσει και λογοτεχνικό ήρωα, είναι και δικός μου ήρωας” (σελ. 288).
Περιγράφονται όλα τα πρόσωπα του οικογενειακού και αυτοκρατορικού κύκλου του Παλαιολόγου, δίνονται όλες οι περιγραφές με άφθονα σχόλια και υποδείξεις για το τι να προσέξει ο μελετητής και ο αναγνώστης στις αντιφατικές και αντικρουόμενες μαρτυρίες για τις τελευταίες μέρες της Πόλης. Αποφεύγει να γίνεται ιστορικό δοκίμιο και το υλικό ξεδιπλώνεται μια χαρά, χωρίς να κουραστώ ή να βαρεθώ. Εκεί που χάθηκα λίγο είναι οι επαναλαμβανόμενες συγκρίσεις και παρομοιώσεις περιστατικών και χαρακτήρων με σύγχρονους ήρωες όπως ο Τσε Γκεβάρα ή επιβεβαίωση ψυχολογικών πράξεων από λόγια του Μαρξ και του Φρόιντ κλπ. που μου φάνηκαν ψιλο-άκυρα αλλά αυτό δε με εμπόδισε να απολαύσω ένα καλογραμμένο κείμενο.