Μια γυναίκα με προτροπή των γονιών της αναγκάζεται να παντρευτεί έναν άντρα μεγαλύτερό της μόλις τελειώνει το σχολείο. Η ζωή είναι δύσκολη και σκληρή και κάποια στιγμή φτάνει στο σημείο όπου διαπιστώνει πως πλέει σε αχαρτογράφητα νερά. Τι θα κάνει λοιπόν από κει και πέρα;
Βιβλίο Αχαρτογράφητα νερά
Συγγραφέας Άννα Γαλανού
Κατηγορία Ρομαντικό μυθιστόρημα
Εκδότης Διόπτρα
Συντάκτης: Πάνος Τουρλής
Η Άννα Γαλανού καταγράφει την ιστορία της Ειρήνης Μπαλτά-Νανούρη, μιας γυναίκας που παγιδεύεται επί είκοσι χρόνια σ’
έναν γάμο παραμυθένιο, γεμάτο πλούτη και οικονομική άνεση. Ο άντρας της αδιαφορεί για τα αισθήματα και τις επιθυμίες της, γίνεται βίαιος στον έρωτα, την αγνοεί. Τρία παιδιά αποκτούν μαζί και τελικά ο κόμπος φτάνει στο χτένι όταν η μοίρα φέρνει στη ζωή της Ειρήνης ένα δίλημμα. Η συγγραφέας δεν έγραψε ένα απλό ρομαντικό μυθιστόρημα με μια γυναίκα που παγιδεύτηκε σ’ έναν γάμο και γνωρίζει κάποιον που ονειρεύεται να τη σώσει. Αντίθετα, γυρίζει και πάλι, όπως σ’ όλα της τα βιβλία, την πλάτη στις ευκολίες και στα κλισέ και δημιουργεί μια ολοκληρωμένη ενδιαφέρουσα προσωπικότητα που δε διστάζει να παραδεχτεί τα λάθη της.
Το κείμενο έχει να κάνει με τη διεισδυτική μα καθόλου κουραστική σκιαγράφηση μιας γυναίκας που δεν κρύβει τίποτα στην πρωτοπρόσωπη αφήγησή της και με αυτά που βιώνει φωτογραφίζονται όλες οι γυναίκες που δυστυχώς βρίσκονται και θα βρεθούν στη θέση της. Μπορεί κάποια στιγμή στην ιστορία να έρχεται κάτι αναμενόμενο, αυτό όμως είναι η αφορμή για να αποδυθούμε σε αγώνα δρόμου, επίδειξη ισχύος και παιχνίδι γάτας με ποντικιού. Όσα δεν ήξερε η Ειρήνη αρχίζουν να βγαίνουν στο φως και η ευμάρεια, το κύρος, η δύναμη του εταιρικού κολοσσού του άντρα της αρχίζουν να μπάζουν νερά, με αποτέλεσμα όλοι πλέον οι χαρακτήρες να έρχονται αντιμέτωποι με γεγονότα που δεν μπορούν να ελέγξουν. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση επιτρέπει στην Ειρήνη να μιλήσει με ειλικρίνεια, να καταθέσει σκέψεις και προβληματισμούς, να κάνει συγκρίσεις, να παρατηρήσει και να σχολιάσει, να παραδεχτεί τα λάθη της («Δεκαέξι χρονών ήμουν. Ούτε την πείρα είχα, αλλά ούτε και το σθένος να πάω κόντρα σε όλους και σε όλα»), ακόμη και να ανοιχτεί στον αναγνώστη: «…αυτό το κεφάλαιο με πονάει πολύ και αρνούμαι προς το παρόν να συνεχίσω».
Βήμα προς βήμα ανατέμνεται με χειρουργική ακρίβεια η ζωή της πρωταγωνίστριας, καταγράφονται οι σχέσεις της με τους γονείς της και τον θείο της, το προξενιό, η σκληρή και μοναχική καθημερινότητά της, πώς απέκτησε τα παιδιά της και πώς τα μεγάλωσε και πολλά άλλα. Όσα ζει από μέρα σε μέρα την αλλάζουν και την επηρεάζουν: «…έγινα τελείως διαφορετική απ’ ό,τι ήμουν πριν. Υπήρχαν στιγμές, και μάλιστα πολλές, που κι εγώ η ίδια δεν αναγνώριζα τον εαυτό μου», παραδέχεται. Από υπάκουη και ασήμαντη κόρη μεταμορφώνεται σε κυρία Νανούρη, παραμένει όμως εσωστρεφής, χωρίς φίλες, με ελάχιστες και τυπικές επαφές με γονείς και αδελφό. Η Ειρήνη αντιδρά, όπως είναι φυσικό, αφού δεν καταλαβαίνει γιατί μπλέκει με έναν άντρα μεγαλύτερό της κατά την υπόδειξη της οικογένειάς της. Ένα κοριτσάκι είναι, που δεν έχει ιδέα από σχέσεις και άντρες, παρά μόνο ό,τι διάβασε σε περιοδικά ή είδε στην τηλεόραση. Τελικά, η πρώτη της ερωτική φορά την τραυματίζει σωματικά και ψυχικά («Δεν είμαι βίαιος άνθρωπος εγώ, απλώς σε ήθελα πολύ», δικαιολογείται ο σύζυγος και ακόμη χειρότερα «με εξιτάρει που αντιδράς σαν αγριοκάτσικο») ενώ στη συνέχεια «δεν ένιωθα και τίποτα το συγκλονιστικό», παραδέχεται κι εκείνη. Έτσι όμως γίνεται κάθε φορά, με αποτέλεσμα η ίδια να τρομάζει που δε νιώθει τίποτα για τον άντρα της, δεν της λείπει όταν ταξιδεύει ή ξενυχτάει μακριά της, δεν τον αποζητάει, ούτε καν τον ζηλεύει: «…μετά το σεξ ακολουθούσε μια ευθεία γραμμή. Ένα τέλμα». Φόβος, ανασφάλεια, έλλειψη εμπειρίας τη ρίχνουν στον βυθό κι αφήνει τις μέρες να διαδέχονται η μία την άλλη ομοιόμορφα.
Όταν έρχονται τα παιδιά στη ζωή της, η πεισματάρα Δέσποινα, ο ευαίσθητος Σωκράτης και ο αδιάφορος Πάνος, τα πράγματα δε γίνονται καλύτερα, ειδικά όταν φτάνει η μοιραία στιγμή που θα τους θέσει όλους προ των ευθυνών τους. Προς τιμήν της η συγγραφέας αποφεύγει τα παιδικά τους χρόνια και καταγράφει τις πιο σημαντικές στιγμές από την εφηβεία τους. Βλέπουμε τις προστριβές μεταξύ τους λόγω της ηλικίας όσο η Ειρήνη συνεχίζει να μαραζώνει στο χρυσό κλουβί της, αναπολώντας τώρα πόσο γρήγορα και όμορφα πέρασαν τα χρόνια μαζί τους. Όπως είναι αναμενόμενο, σύντομα θα τα αποχωριστεί για τις σπουδές τους στο εξωτερικό κι όποτε αυτό συμβεί τη φοβίζει η ερημιά της ψυχής της. Ακόμη και με τα παιδιά που απέκτησε, ακόμη και που εκπαίδευσε τον εαυτό της να συμπεριφέρεται σαν αστή, καλοαναθρεμμένη κυρία, μέσα της παρέμενε ένα κορίτσι με τρελά όνειρα.
Ποιος είναι λοιπόν ο Περικλής Νανούρης που μεταμόρφωσε ένα όμορφο κορίτσι με όνειρα σε άβουλο, υποχείριο πλάσμα; Σπούδασε οικονομικά και μέσα σε πέντε χρόνια απογείωσε την εταιρεία υποδημάτων του πατέρα του. Ηγέτης πλέον ενός σημαντικού ομίλου, με πολλά ταξίδια στο εξωτερικό και μεγάλη περιουσία, δημιουργεί εχθρούς και εκτινάσσει το χρηματιστήριο. Σε προσωπικό επίπεδο είναι ερωτομανής και χωρίς σεβασμό προς το άλλο φύλο: «Οι γυναίκες θέλουν λεφτά και σεξ, μ’ αυτά λύνουν όλα τα προβλήματά τους». Γιατί λοιπόν παντρεύτηκε την Ειρήνη; Έξυπνος επιχειρηματίας, ξέρει από τακτικές, αγνοεί τις φήμες ότι είναι μπλεγμένος σε διάφορα, εξ ου και η δυσθεώρητη επιτυχία του ομίλου του, να όμως που έρχεται η στιγμή και τα πάντα θα βγουν στο φως. Στο σημείο μηδέν λοιπόν βλέπουμε πώς μεταμορφώνεται ένας κακός, αριβίστας, αδιάφορος άντρας σε θηρευτή και παίχτη χωρίς δισταγμούς, οπότε τα πάντα θα διαλυθούν γύρω του, έχει όμως ρόλο σε αυτό η γυναίκα του;
Οι γονείς της Ειρήνης πίνουν νερό στο όνομα του γαμπρού, με τη μάνα να είναι μια υποταγμένη γυναίκα που διαιωνίζει το πρότυπο της υπακοής στον σύζυγο: «… βασίλισσα θα σ’ έχει. Άσε λοιπόν τα κλάματα και τα πείσματα και κοίτα να τον συνηθίσεις, γιατί αυτός θα είναι ο άνδρας σου. Πάει και τελείωσε»! (σελ. 16). Άνθρωποι που επηρεάστηκαν από τα χρήματα, μιας και δύσκολα τα έφερναν βόλτα (την κόρη τους την έντυναν με μεταποιημένα φορέματα της μητέρας), ψευτοπουριτανοί και θρησκόληπτοι από τη μια, παζάρεψαν χωρίς ενδοιασμό την κόρη όταν είδαν τον γαμπρό-λαχείο από την άλλη. Ακόμη κι όταν το παιδί τους τους εκμυστηρεύτηκε κάποια πράγματα, την πρόγκηξαν: «Έκανε ένα λάθος ο Περικλής, νέος είναι, συγχώρεσέ τον»! Πόσο άσχημο είναι να μη βρίσκεις αποκούμπι ούτε στην ίδια σου τη μάνα, που νομίζει ότι ξέρει καλύτερα από σένα: «-Βασανίζομαι, δεν το βλέπεις; Θέλεις να πεθάνω; -Άνδρας σου είναι… Σ’ αγαπά και νοιάζεται για σένα. Εσύ μόνο δόξα τω Θεώ πρέπει να λες, δεν ξέρεις πόσο τυχερό κορίτσι είσαι» (σελ. 103). Η οικογένεια αυτή όμως είχε τους δικούς της λόγους να εγκρίνει τον «γάμο» και το βάρος της αποκάλυψης είναι αβάσταχτο, χωρίς όμως αυτό να αλαφρώνει τον άσχημο ρόλο που έπαιξαν στη ζωή του κοριτσιού τους. Μέσα από τη σχέση μάνας-κόρης εξυψώνεται μια κραυγή για τη διαιώνιση πεπερασμένων και επικίνδυνων για την ψυχική υγεία μιας γυναίκας αντιλήψεων, σε μια προσπάθεια να σπάσει αυτή η αλυσίδα.
«Κολυμπώ σε μια θάλασσα χωρίς ορίζοντα…σε αχαρτογράφητα νερά… ακυβέρνητη»! διαπιστώνει η ηρωίδα του νέου μυθιστορήματος της Άννας Γαλανού, θα βρεθεί όμως κάποιος να την ακούσει, να τη δει, να την αγαπήσει; Κι αν ναι, με τι συνέπειες; Πόσο άσχημο είναι για μια γυναίκα να υποκύπτει στον σύζυγο, να μην έχει προσωπική ζωή, ενδιαφέροντα, ταυτότητα και πώς μπορεί να αλλάξει αυτό; Πώς μπορεί να εισχωρήσει ο ανατρεπτικός έρωτας σ’ ένα περίκλειστο χρυσό κλουβί και να δώσει στην Ειρήνη το κίνητρο που χρειάζεται για να σταθεί στα πόδια της; Αυτά και άλλα ερωτήματα απαντώνται σε ένα μυθιστόρημα γεμάτο ρεαλισμό και ποικίλα συναισθήματα.